'Afai Tatou te Mataʻutia e uiga i le Filemu ma Atinaʻe, E Tatau Ona Tatou Ave Tele Fafine Fafine'
E le Amapasa Anwarul K. Chowdhury
(Faʻalauiloa mai: SDGs mo Tagata Uma. Mati 26, 2017)
A aunoa ma le filemu, atinae e le mafai, ma a aunoa ma atinae, filemu e le mafai ona ausia, ae a leai ni fafine, leai se filemu po o se atinae e mafai, tusia Amepasa Anwarul K. Chowdhury, o le sa avea ma failautusi aoao o le malo, ma sui maualuga o Malo Aufaatasi. O ia o se faavaomalo aloaʻia faavaomalo o le UNSCR 1325 o le Peresetene o le UN Security Council ia Mati 2000.
NEW YORK (IDN) - O le faʻatasiga sili ona tele faʻaletausaga o le au faʻagaioiga i mataupu a fafine mai itu uma o le lalolagi na faʻatasia i Malo Aufaatasi na faʻamutaina ia Mati 24 ina ua maeʻa lana lua vaiaso. O lena faʻatasiga o sauniga masani a le Komisi i le Tulaga o Tamaʻitaʻi. Lenei tausaga o le 61th sauniga a le Komisi (UN CSW 61). Ole toʻatele o tagata na auai i nei sauniga e iai saʻo fesoʻotaʻiga ma latou vae i luga ole eleele ma malamalama i luitau ma faʻalavelave - faʻaletino, tamaoaiga, polokiki, sosaiete, aganuu ma aga masani - e feagai ma fafine i aso uma.
Malo-Lautele Sosaiete Tape
UN Tamaʻitaʻi O le pepa o faʻasalalauga na faʻasalalau ina ua maeʻa le iʻuga na taʻua ai e faapea: Komisi O le toʻa 162 o sui usufono na auai, e aofia ai sui e 89 i le tulaga o le Minisita. E silia ma le 3,900 sui mai 580 sosaiete a le sosaiete na o mai i Niu Ioka mai le 138 atunuu, ma ua molimauina le tupuolaola o le malosi ma le lotogatasi o leo o fafine i le lalolagi atoa. ”
Ioe, sa tumutumu fale o le UN ma ona pitonuu ma nei sui o le CSW, ae o le toʻatele o latou sa i fafo o le potu fono sa fai ai talanoaga aloaia i mataupu talanoaina o le sauniga faaletausaga a le Komisi. O le toʻatele o i latou e masani ona faʻasalalau nofoaga e fa faʻataʻamilo i fafo atu o le fale o le UN lea na faʻatulagaina e faʻalapotopotoga tumaoti 450 faʻatasi ai ma ni sao taua i mataupu lautele o loʻo iai le taua ma le talafeagai mo fafine ma tagata lautele.
O sui o Sui Usufono Setete e leai se taimi pe fiafia foi e faʻamanuiaina mai ia manatu taua ma mea moni na tutupu i le olaga. Sa i ai se manino vavaeʻesega i le va o le va o malo i le CSW ma le feutanaiga na faʻatosina ai sui o le sosaiete. Na taʻua e se tasi leo o le NGO: "O fafine mai le itu i saute o le lalolagi na le taliaina le ulufale atu i le UNCSW mo mafuaaga sili ona faailogalanu ma feusuaiga i le tele o tausaga."
UN DPI aloaʻia NGO e le mafai ona ofi atu i totonu. O lenei motusia o loʻo faʻaalia le taugata tele i le faʻalauiloaina o le lisi o mataupu a tamaʻitaʻi pei ona faʻamatalaina e le CSW. E le faʻamalieina lelei lenei mea mo le CSW gaioiga ma e tatau ona faʻatalanoaina lautele ma tuʻufaʻatasi e Sui Usufono o le Setete, sosaiete lautele ma UN failautusi.
Lalolagi-Eleele sosolo ese
I se faʻaopopoga, o loʻo i ai le motusia lona lua lea na vavaeʻese ai sui o le NGO na auai i le lalolagi atoa mai le amataga o sui o le sosaiete a malo mai atunuʻu vaivai. O le leai o se fesoʻotaʻiga e i ai le ono mafai ona faʻavaivaia le lotogatasi o fafine, lea e manaʻomia le itula ona o loʻo i ai le solomuli i tua o gaioiga mo fafine na faia talu mai le Fonotaga a fafine Beijing i le 1995.
O lenei tausaga CSW sauniga ma luitau na feagai o loʻo faʻamatalaina manino mai i le Tatala le Temokalasi lipoti o Mati 23 e Nazik Awad Faʻamatalaina: "O le ausiaina o aia tatau a fafine i le lima sefulu tausaga talu ai, ua lamatia nei mai tapunia tapulaa ma le faateleina o le le faapalepale. Gender faamasinoga e le mafai ona maua e aunoa ma le malosi o lotogatasi fafine faataamilo i le lalolagi. Aia tatau a fafine kulupu i le lalolagi atoa ua luʻiina e tau; e le gata mo mafuaʻaga latou te lagolagoina, ae mo lo latou i ai. O le pule malosi, faavae taua, faitauaofai o tagata, ma faiga faatupu faalavelave o loo pulea ai le tele o atunuu i aso uma, ae o vaega o aia tatau a fafine latou te iloa o latou falefaigaluega ua paʻu i le lotoifale ma le lalolagi atoa.
"O gaoioiga a fafine o le vao i le feteʻenaʻi ma le mautu o atunuu o loo taofia i lalo o le le fiafia i tulaga o galuega. A aunoa ma le lotogatasi ma le lagolago mai sili atu mausali vaega fafine i atunuu atiaʻe, o le gaioiga a fafine o le a lemu mou atu, ma leiloa uma eleele maua i le sefulu tausaga talu ai. "
Tagata le toʻesea-Le fiafia ile motusia
O le motusia lona tolu e sili atu ona taua ma ua leva ona iai - o se avanoa e toesea ai ma tamaloloa i talanoaga a le CSW. Faʻatasi ai ma le toeititi 4000 NGO tagata auai ma Sui Usufono Setete, CSW e le maua le mafaufau ma taua, lea e tatau ai mai tamaloloa.
Ua le mafai e tamaloloa ona faʻafesoʻotaʻi talanoaga a le CSW i mataupu a tina ma tamaʻitaʻi ona o le tele o le aafiaga o le lalolagi atoa mo le filemu, atinaʻe ma aia tatau a tagata. I leisi itu, o tamaloloa e aliali mai e malosi i le polokalame a le CSW, e tele lava ina toʻilaloina le tutusa o fafine ma le faʻamalosia. Leai se taumafaiga a le tagata e taua ma aoga seʻi vagana ua i ai fafine i le ogatotonu ma e taua mo tamaloloa ia malamalama i lena vave nai lo le mulimuli ane.
I le avea ai o "Tamaitai faʻamalosia tamaoaiga i le suiga lalolagi o galuega" o le faʻamuamua autu o le sauniga, o talanoaga na taulaʻi i vaega mai tutusa totogi ma tamaitai e le totogia galuega i lelei galuega, aveʻese ai pa pupuni o le faʻailoga tagata ma faʻatupeina i tamaʻitaʻi avanoa i digital ma green. tamaoaiga.
Faʻaiʻuina i le Tamaʻitaʻi Lē Tutusa ma Lenei Ua Sili Atu Ona Mamafa
OXFAM International's Mati 2, 2017 lipoti 'O se tamaoaiga e aoga mo fafine' tuiina fou malosi malosi i totonu o le CSW 61 eseese gaioiga. O lana faamatalaga e faapea "o tamaitai i le salafa o le lalolagi o loo feagai ma taufaamataʻu fou, lea e ono lamatia ai le soloia o tausaga o faigata-manumalo aia ma faaleaogaina le taumafaiga e faamutaina matitiva matua ... alualu i luma i le tutusa tulaga lamatia fafine o le a fesuiaʻi, o se mea e le mafai ai e taitai o le lalolagi ona faʻaiʻu le mativa matuiā i le 2030 "na toe fai soo.
OXXAM na fuafuaina e faapea "I le taimi nei tau, o le taimi o le a faia e tapunia ai le 23 pasene totogi i le lalolagi atoa i le va o alii ma tamaitai tu i le 170 tausaga - 52 tausaga umi atu nai lo ono faia i le na o le tausaga talu ai. Ma i le lima tausaga ua tuanaʻi, o tupe faʻatupeina saʻo i faʻalapotopotoga a aiā tatau a fafine ua sili atu ma le afa. O nei tulaga lamatia uma i le tuʻuina i tua o aia tatau a fafine ", o le unaʻiina o" tagata uma i ai se vaega e faia i le faʻamautinoaina o lenei toe solofanua i aia a fafine e le tupu. "
E ui lava i le tele o tausaga o taumafaiga, e tusa ai ma le OXFAM, "o le le tutusa o alii ma tamaitai i le tamaoaiga ua toe foi nei i le mea na tu ai i le 2008 ma miliona o fafine i le lalolagi atoa o loʻo feagai pea ma totogi maualalo, le leai o ni galuega lelei, mautu ma se mamafa ma le tutusa tiute. mo galuega e le i totogia, e pei o galuega i le fale ma le tausiga o le fanau. ” O le tau o le le tutusa o le avega mamafa ogaoga i luga o sosaiete, lea i tulaga tamaoaiga e oʻo atu i le 9 piliona piliona i atunuʻu atiaʻe. O le taua i le lalolagi o galuega a fafine e le i totogia galuega i tausaga taʻitasi e tusa ma le 10 tiliona tala.
E ui lava e toeititi afa le malosiaga o le au fai faatoaga a le lalolagi o tamaitai, o le lipoti lea a le OXFAM, o fafine e itiiti ifo i le 20% o fanua tau faʻatoʻaga. I le taimi lava e tasi, 60% o tagata masani fiaaai i luga o le paneta o fafine poʻo teine. E le mafai ona tatou ausia le faamoemoe lautele o le Zero Hunger e aunoa ma ni fafine. O le feagai ai ma lenei tulaga faigata o luitau faigata e masani ona suia ma toe aliali mai, mafai moni ona tatou fai atu "o lenei ua tatou vaʻaia se soifua maloloina le faʻapalepaleina mo le le tutusa tutusa tupu ma mausali ma lelei suiga" pei ona faʻailoa mai e le ulu o UN Women i lana faʻamatalaga i le faaiuga o le sauniga. .
Nisi CSW 61 Gains
E ui lava i le anoanoaʻi o faʻafitauli, ae ou te talitonu na maua e CSW 61 ni alualu i luma i le faʻaauau pea ona faʻailoa mai gaioiga manaʻomia e manaʻomia mo teineiti i autafa o fafine. O le faʻatauaina faapitoa ua tuuina atu i le matafaioi a le aufaasālalau, cyber-based sauaga ma fuainumera tutusa e tatau foi ona maitauina.
UNSCR 1325 ma le Lona lima o Konafesi a le Lalolagi mo Fafine
I le taimi lava e tasi ou te talitonu malosi o vaega ia e lua sa tatau ona faʻaaoga e le CSW 61 UN Security Council Resolution 1325 e uiga i "fafine ma le filemu ma le saogalemu" ma le talosaga tuʻufaʻatasia na faia e le Peresetene o le sauniga lona 66 a le Fono a Malo Aufaatasi ma le Failautusi Aoao o Malo Aufaatasi i le aso 8 Mati 2012 mo le valaauina o le Global Conference on Women e Malo Aufaatasi i le 2015, luasefulu tausaga mulimuli ane o le tumutumuga mulimuli a fafine i Beijing.
Na latou faamamafaina foi: "Talu ai o fafine e tuʻufaʻatasia le afa o tagata soifua ma le taua tuʻufaʻatasia ma le talafeagai o faʻafitauli a fafine mo le alualu i luma o le lalolagi, ua oʻo i le taimi ua tatau ai ona faia sea fonotaga o le lalolagi, e sili atu ona o le lalolagi o loʻo feagai ma le tele o suiga i mea uma. o loʻo i ai le itu lelei uma ma isi aʻafiaga mo fafine. ”
O lenei talosaga e manaʻomia le toe faʻaolaola ma toe faʻaleleia e faʻatulaga ai le lona lima o fonotaga a fafine i le 2020, 25 tausaga talu ona maeʻa Beijing. UN Women o avea ma taʻimua i le faʻatinoina o le UNSCR 1325 e tatau ona faʻaaogaina le mea moni o le vaetamaina o le 1325 ua tatalaina se faitotoʻa o faʻatalitali iai avanoa mo fafine.
Suiga o Aganuu Pateriaka Manaʻomia
Na saʻo lava le saunoaga a le failautusi aoao o António Guterres i le International Women's Day e faapea, "O le mea moni o matu ma saute, sasaʻe ma sisifo - ma ou te le o talanoa e uiga i soo se sosaiete, aganuu po o se atunuu aemaise lava - i soo se mea, tatou ia iai le aganuu e pule ai tama. ”
O se maasiasi i le lona lua sefulu tausaga o le 21st seneturi lautele salalau faiga masani ma faiga faʻasaga i fafine tumau loloto aʻa. O pa pupuni ma le le tutusa o agafesootai ma tamaoaiga e taofia ai le tulaga tutusa o alii ma tamaitai i malo o le lalolagi i le lalolagi atoa. Auai i faiga faaupufai, faʻailogaina faʻaletulafono aofia ai aia tatau ma tofi, umiaina pisinisi o vaega ia e manaʻomia fuafuaina fuafuaina togafiti mo le tutusa.
O le mea moni, e le tatau ona tatou manatu mama i le taua o aia tau feusuaʻiga ma le toe fanauina, o mea ia na sili ona feteʻenaʻi mataupu i Beijing ma o loʻo faʻaosoina ai lava le tele o finauga i feutanaiga a UN. E le gata i lea, o le faʻamamaina o le mativa o le muamua ma sili ona popolega o fafine talu ai o le tele o matitiva i le lalolagi o fafine, ma o le faʻatamaia o le mativa o se mea moni i matitiva ma mauoa atunuʻu tutusa. O le faʻateleina o le militani ma le militari ua atili ai ona leaga.
Faʻamalosia fafine faʻataʻitaʻi taʻitaʻi o le a i ai galugalu aafiaga i tulaga uma o le sosaiete ma le lalolagi tulaga. A faʻamalosia faʻamalositino, e aumaia e tamaʻitaʻi taua ma eseʻese tomai ma manatu i le faiga o tulafono i le faʻatusatusaga i a latou paʻaga tama.
O se tasi lesona taua ua ou aʻoaʻoina i loʻu olaga o le, aua neʻi galo ia i tatou, afai e faʻamamaina fafine - afa o le fitu fitu piliona tagata - e leai se avanoa e maua ai e le tatou lalolagi le tufatufaina atinaʻe ma le filemu tumau i le tulaga moni. . E ui o fafine e masani ona afaina muamua i feteʻenaʻiga, e tatau foi ona amanaʻia ma avea ma ki i le fofoina o feteʻenaʻiga. O loʻu talitonuga malosi, seʻi vagana ua auai tamaʻitaʻi i le alualu i luma o le aganuu o le filemu i tulaga tutusa ma alii, o le filemu gafataulimaina e faaauau pea ona aloese mai ia i tatou.
E tatau ona tatou manatua a aunoa ma le filemu, e le mafai le atinaʻe, ma a leai se atinaʻe, e le mafai ona maua se filemu, ae a leai ni fafine, e leai se filemu poʻo se atinaʻe e mafai.
UN e taʻitaʻia suiga suiga mo Tamaʻitaʻi tutusa
Suiga suiga mo tutusa tutusa o fafine ma le aganuu o le filemu o le a le tupu e aunoa ma ni tautinoga totino a tatou uma. Sei o tatou taulai atu i le aveʻesea o le itupa le tutusa ma le faʻaituʻau ma le faʻailoga tagata mai fafine mai o tatou mafaufauga faʻapea foi ma mea moni-olaga tulaga. O le le tutusa o le a faʻaauau ma e oo lava i le olaola e aunoa ma se taumafaiga aua o le aganuʻu e fiafia i ai. E manaʻomia le gaioiga pe a tatou manaʻo e aveʻese.
O le Faavae o Malo Aufaatasi, ina ua sainia i le 1945, o le muamua maliega faavaomalo na faamaonia le mataupu faavae o le tutusa i le va o fafine ma alii. Talu mai lena taimi, ua fesoasoani le UN fausiaina o se talatuu faʻasolopito o faʻavaomalo-malilie taʻiala, lalolagi tulafono faʻatulagaina, tulaga faatonuina, polokalama ma sini e alualu ai i luma le tulaga o tamaitai i le lalolagi atoa.
I lana saunoaga i le CSW 61 ina ua tatalaina ia Mati 13, 2017, folafolaina tutusa tutusa o tamaitai, na taʻua ai e le failautusi aoao o Guterres, "E manaʻomia se suiga faaleaganuu - i le lalolagi ma le tatou Malo Aufaatasi." Sei o tatou moomoo ia te ia manuia i le mauaina o lena e pei o lena lava ia mafai ona avea ma ana talatuu. [IDN-InDepthNews - 26 Mati 2017]
Matafaioi a Fafine mo le Le Faʻamalosi e ala i le Filemu Aʻoga Saunia e Surya Nath Prasad, Ph. D.
https://www.transcend.org/tms/2015/03/role-of-women-for-nonviolence-through-peace-education/
Ioe.