მშვიდობის კლუბები არის გზა, რომელიც ეხმარება ახალგაზრდებს, ჰქონდეთ უკეთესი ცხოვრება და ისწავლონ გამძლეობა და ლიდერობა.
ჯემ ნიუტონის მიერ
„დავიღალე ჩემს ოთახში ყოფნით და არაფრის კეთებით, ბედნიერი არ ვიყავი იმით, თუ როგორ ვატარებდი ჩემს ცხოვრებას. დავიწყე კლუბში სიარული, რადგან ამ ქალაქში არ არის ყავის მაღაზიები, სადაც გოგონებს შეუძლიათ ერთად წავიდნენ და დაისვენონ“, - ამბობს მაიადი, მოზარდი ტუნისის პატარა ქალაქ ენფიდაში.
აჰმედი - არა მისი ნამდვილი სახელი - ეხმარება მშვიდობის კლუბის მართვას ტუნისის მახლობლად, მას შემდეგ, რაც დატოვა თავისი მშობლიური ქალაქი ალჟირის საზღვართან ახლოს. რამდენიმე ყოფილი სკოლის მეგობარი ჩაერთო ფოროვან საზღვარზე ნარკოტიკების ვაჭრობაში, მას შემდეგ, რაც ადგილობრივ სამუშაოს ვერ იპოვეს; ერთი დახვრიტეს გარიგების შედეგად, რომელიც არასწორი იყო. "მე იგივე დილემის წინაშე ვდგებოდი, როგორც მათ - ნარკოტიკების გარიგება ან სხვაგან სამუშაოს ძებნა", - ამბობს აჰმედი.
ეს ახალგაზრდები ხშირად სტუმრობენ ტუნისის მთელ რიგ სამშვიდობო კლუბებს შორის, რომლებიც შეიქმნა ე.წ. "ჟასმინის რევოლუციის" შემდეგ. ამ სახალხო აჯანყებამ დაასრულა ზინე ელ-აბიდინ ბენ ალის სასტიკი დიქტატურა 2011 წლის დასაწყისში, რამაც გამოიწვია დემოკრატიული დუღილის ათწლეული ჩრდილოეთ აფრიკის ქვეყანაში.
მშვიდობის კლუბები ტუნისის ძლიერი სამოქალაქო საზოგადოების ერთ-ერთი პასუხია ახალგაზრდების უმუშევრობის დაქვეითებაზე და ეროვნულ მცდელობებზე ტუნისის სოციალური პრობლემების არაძალადობრივი გადაწყვეტილებების პოვნაზე. 30 წლამდე ახალგაზრდები შეადგენენ მოსახლეობის ნახევარზე მეტს და შსო-ს მონაცემებით, 15-24 წლის ახალგაზრდებში უმუშევრობა შეფასებულია 38%-ზე და იზრდება.
სამუშაო ადგილების შექმნა ასევე განადგურდა ტუნისის მთავარ ტურისტულ ობიექტებზე გასული ათწლეულის განმავლობაში არაერთმა გახმაურებულმა ტერორისტულმა თავდასხმებმა, რომლებმაც მოკლა დასავლური მასობრივი ტურიზმი.
ახლო აღმოსავლეთის მასშტაბით, ახალგაზრდების განსაცვიფრებელი 41% არის NEET (არა განათლება, დასაქმება ან ტრენინგი), რაც მათ დაუცველს ხდის კრიმინალური ექსპლუატაციის ან რადიკალიზაციის მიმართ. სამოქალაქო საზოგადოების ინიციატივების გარეშე, ზოგიერთი ახალგაზრდა ტუნისელი დგას მკვეთრი არჩევანის წინაშე ეკონომიკურ უმოქმედობასა და სიცოცხლის რისკის ქვეშ, ან კრიმინალურ ბანდაში ან ჯიჰადისტურ ჯგუფში შეერთებით, ან სახიფათო ზღვით ევროპაში გადატვირთულ გასაბერ ნავში გადასასვლელად.
„მშვიდობის კლუბები არის საშუალება ახალგაზრდებს ჰქონდეთ უკეთესი ცხოვრება და ისწავლონ გამძლეობა და ლიდერობა“, - ამბობს იმენ ბელჰედი, რომელიც გასულ ათწლეულში დაეხმარა მშვიდობის კლუბების შექმნას ტუნისის 15 ახალგაზრდულ ცენტრში. საპილოტე პროექტი ინიცირებული იყო Search For Common Ground (SFCG) მიერ, საერთაშორისო სამშვიდობო არასამთავრობო ორგანიზაციამ, ტუნისის მთავრობის სამინისტროების მხარდაჭერით, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან ახალგაზრდებზე და კანადის მთავრობის დაფინანსებით (კლუბებს ახლა მხარს უჭერს იფრიკიას საერთო ნიადაგის ცენტრი).
ბელჰედი ამბობს, რომ ადგილობრივი კუთვნილების ძლიერი გრძნობის შექმნა ახალგაზრდებს ეხმარება, წინააღმდეგობა გაუწიონ ექსტრემისტული იდეოლოგიის, კრიმინალური ბანდების და სამუშაო ადგილების მოტყუებას ევროპაში.
SFCG-ის მიერ მხარდაჭერილი მეორე ინიციატივა იყო ახალგაზრდა ლიდერების წახალისება, ჩაერთონ ადგილობრივ საქმეებში, ტუნისის ყველა 24 გუბერნატორში ახალგაზრდული ლიდერობის საბჭოების დაარსების გზით. საბჭოს წევრები ავითარებენ უნარებს პროექტის მენეჯმენტში, ადვოკატირებაში, კომუნიკაციასა და დიალოგში, ანიჭებენ მათ ნდობას და სანდოობას, რაც მათ სჭირდებათ ადგილობრივი მოსახლეობის მობილიზებისთვის და სამთავრობო მოხელეების ჩართულობისთვის.
მაიადის მსგავსი თინეიჯერებისთვის, მშვიდობის კლუბები სთავაზობენ უსაფრთხო ადგილს, სადაც მათ შეუძლიათ ისაუბრონ თავიანთ იმედებსა და მომავლის გეგმებზე მსგავსი ასაკის სხვებთან ერთად. ბევრმა მათგანმა, ვინც იქ მიიღეს, განიცადა ძალადობა მათ ოჯახებში, სკოლებში ან უბანში.
„ცხადია, რომ ახალგაზრდების გაცნობის მეტი რისკი არსებობს იმ თემებში, სადაც ძალადობა ან ექსტრემიზმი ჩვეულებრივი მოვლენაა, ნაწილობრივ სოციალური სტიგმატიზაციის გამო. სწორედ ამიტომ, ჩვენ ორიენტირებული ვართ ადრეული ასაკიდან ბავშვების განათლებაზე, რომ ჰქონდეთ საერთო ღირებულებები - სხვების პატივისცემა და განსხვავებების მიღება“, - ამბობს ბელჰედი.
ცხადია, ახალგაზრდების გაცნობის მეტი რისკი არსებობს იმ თემებში, სადაც ძალადობა ან ექსტრემიზმი ჩვეულებრივი მოვლენაა, ნაწილობრივ სოციალური სტიგმატიზაციის გამო. სწორედ ამიტომ, ჩვენ ორიენტირებული ვართ ბავშვებს ადრეული ასაკიდანვე ვასწავლოთ საერთო ღირებულებები - სხვების პატივისცემა და განსხვავებების მიღება.
სამშვიდობო კლუბების პრაქტიკული მხარე მოიცავს ტრენინგებს ახალგაზრდების უფრო დასაქმების მიზნით, მათ შორის CV-ების და სამუშაო განაცხადების დაწერის უნარ-ჩვევებს და რჩევებს იმის შესახებ, თუ რა სტიპენდიები ან სტაჟირების სქემებია ხელმისაწვდომი.
„ახალგაზრდების უმეტესობა ფიქრობს, რომ სამუშაოს პოვნა სასკოლო კვალიფიკაციას ან სპორტში კარგად ყოფნას გულისხმობს“, - ამბობს ჰამზა, რომელიც მშვიდობის კლუბს მართავს ეტადამენში, ტუნისის გარეუბანში. „როდესაც ეს ვერ ხერხდება, ისინი იმედგაცრუებულნი არიან და ნებდებიან. ჩვენ ვეხმარებით მათ გახდნენ გამძლეები და შეიმუშაონ ახალი სტრატეგიები სამუშაოს მოსაძებნად“.
როგორც იურისტი, ასევე ასწავლის მათ უფლებებსა და მოვალეობებს. ბოლოდროინდელი საპროტესტო აქციები და სამოქალაქო საზოგადოების სხვა აქტივობები ხშირად იწვევს ახალგაზრდებს კონფლიქტში პოლიციის მძიმე აზროვნებასთან, რომელიც არის სასტიკი ბენ ალის რეჟიმის მემკვიდრეობა. „ჩვენ ვთავაზობთ იურიდიულ კონსულტაციას ახალგაზრდებს; როდესაც მათ არ იციან თავიანთი უფლებები, პოლიციელებს შეუძლიათ ისარგებლონ - დაადანაშაულონ და დაამცირონ ისინი“.
ეტადამენში, სამშვიდობო კლუბი ასევე მონაწილეობდა შეხვედრებში ადგილობრივ ოფიციალურ პირებთან და საჯარო სამსახურის ორგანიზაციებთან (CSO), რათა განეხილათ ადგილობრივი საჭიროებები და როგორ შეიძლება ახალგაზრდები უფრო მეტად იყვნენ ჩართულნი საზოგადოების ცხოვრებაში.
ტუნისის სახალხო რევოლუციის ერთ-ერთი შედეგი იყო პროგრესული კონსტიტუციის შექმნა, რომელიც მოქალაქეებს ახალ უფლებებსა და სამოქალაქო თავისუფლებებს ანიჭებდა, მათ შორის რელიგიურ თავისუფლებას და გენდერულ თანასწორობას. თუმცა, პოლიტიკოსებმა ვერ შეასრულეს თავიანთი საარჩევნო დაპირებები ცხოვრების დონის გაუმჯობესებაზე და კონკრეტულად მეტი სამუშაო ადგილის შექმნაზე, რამაც გამოიწვია იმედგაცრუება და გაბრაზებული, ზოგჯერ ძალადობრივი პროტესტი.
გასულ წელს, პრეზიდენტმა კაის საიდმა - არჩეულმა 2019 წელს, პოლიტიკური ჩიხების დასრულების დაპირებით - შეაჩერა პარლამენტი და ადანაშაულებდა მოლაპარაკე პოლიტიკოსებს ქვეყნის ეკონომიკურ არეულობაში.
პარლამენტის არარსებობის პირობებში, საჯარო და სამთავრობო პოლიტიკა და სხვა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებები ახლა ხორციელდება პრეზიდენტის ბრძანებულებებით.
რაც ყველაზე აქტუალურია, შემოთავაზებულია კანონპროექტი, რომელიც აკრძალულია სსო-ების უცხოური დაფინანსების შესახებ. შედეგად, ტუნისის სამშვიდობო კლუბების მომავალი გაურკვეველია. უმეტესობა იძულებული გახდა შეემცირებინა საქმიანობა, რადგან დაფინანსება ამოიწურა.
"თუ კლუბები ვერ შეძლებენ აქტივობების დაფინანსებას, ახალგაზრდებთან სასიცოცხლო კავშირები დაიკარგება", - აფრთხილებს ბელჰედი. ის კვლავ იმედოვნებს კანადიდან დაფინანსების მეორე ტრანშს სამშვიდობო განათლების პროექტის გასაგრძელებლად.
ბელჰედი ამბობს, რომ მას სჯერა ლიდერების მომავალი თაობის, რომლებსაც სსო-ები ასწავლიან ადგილობრივ მონაწილეობასა და მმართველობაში: „გადაწყვეტილებები მომავალი თაობიდან მოდის. მათ შეუძლიათ აღადგინონ ქვეყანა, გამოასწორონ ზარალი, თუ ჩვენ მივცეთ შანსი ლიდერობისთვის“, - ამბობს ის.
ასე რომ, ტუნისის ხარვეზიანი, მაგრამ ავთენტური დემოკრატიული ექსპერიმენტი გრძელდება - მაგრამ მხოლოდ.
